 |
“Ik zal waarschijnlijk nog veel te verduren krijgen. En dat staat me eerlijk gezegd helemaal niet aan, want ik zou in geen geval het leven van een martelaar willen leiden. Want ik heb altijd gestreefd naar iets anders dan heldendom, dat ik niet in me heb, wat ik natuurlijk wel bij anderen bewonder, maar waarvan ik niet geloof, ik zeg het nogmaals, dat het mijn plicht is of mijn ideaal.”
Vincent van Gogh |
 |
Van alle brieven die Vincent van Gogh aan zijn zuster Wilhelmina (Wil) schreef, zijn er 22 bewaard gebleven. Hieronder zijn zij allemaal in hun geheel opgenomen.
Brief |
Trefwoorden |
Uittreksel / Volledige tekst |
Link naar in de brief genoemde schilderij(en) |
| W1/576
Parijs | Guy de Maupassant, Rabelais, Henry Rochefort, Candide van Voltaire, De Goncourt, Germinie Lacerteux, La fille Elisa, Zola, La joie de vivre, L’assommoir, Flaubert, Richepin, Daudet, Huysmans, Bel-ami, Margot Begemann, De Groot, Mont-Oriol | ..... ik heb een vuil en lastig vak, het schilderen, en als ik niet was zoals ik ben, zou ik niet schilderen, maar zijnde zoals ik ben, werk ik dikwijls met plezier en zie ik de mogelijkheid doorschemeren om schilderijen te maken, waarin wat jeugd en frisheid zit, zij mijn eigen jeugd een van die dingen, die ik verloren heb. | --- |
| W2/582
Arles | Voltaire, Candide, Mauve | Volledige tekst | --- |
| W3/593
Arles | Tersteeg, Jet Mauve, Zola, Guy de Maupassant, Le mariage de Loti van Pierre Loti, Otaheite, Wagner | Volledige tekst | Stilleven met boeken, Roman Parijsiens: F 489, JH 1332; Bloeiend amandeltakje in glas met boek: F 393, JH 1362; Bloeiende perzikbomen, Souvenir de Mauve: F 394, JH 1379 |
| W4/633
Arles | Rise & fall of the Dutch Republic, Mauve, Israëls, Domela Nieuwenhuis, Delacroix, Millet, Corot, Courbet, Daumier, Chaplin, Madame Chrysanthème, Pierre Loti, L'Abbé Constantin, Ohnet, Van Eeden, Vosmaer, | Een kennis van me beweerde dat ‘le meilleur traitement pour toutes les maladies, c’est de le traiter avec le plus profond mépris’. [de beste behandeling van alle ziekten is deze met de diepste minachting te behandelen]
Men geeft veel geld voor ‘t werk als de schilder zelf dood is. | Zelfportret als schilder: F 522, JH 1359 |
| W5/657
Arles | Oom Cor, brievenbode [Joseph Roulin], Le mariage de Loti, Otaheite | ‘Wie niet sterk is moet slim wezen’ mogen gij en ik met ons gestel wel ter harte nemen. | De zouaaf: F 423, JH 1486; Tuin met treurboom: F 428, JH 1499; Tuin met bloemen: F 429, JH 1513; Mousmé in rieten leunstoel, halffiguur: F 431, JH 1519; Portret van Joseph Roulin: F 433, JH 1524 |
| W6/671
Arles | Gauguin, Louvre, Millet, Jules Breton, Daubigny, Corot, Delacroix, Joseph Roulin, Daudet | Ik hoop dat gij een of andere studie van mij voor uw kamer mee zult nemen, als gij naar Holland teruggaat. | Twaalf zonnebloemen in een vaas: F 456, JH 1561 |
| W7/681
Arles | Bel-ami, Zola, Guy de Maupassant, De Goncourt | Ik voor mij heb hier geen behoefte aan japonaiserieën, want ik houd mezelf altijd voor dat ik hier in Japan ben.
Ik wil nu absoluut een sterrenhemel schilderen. Vaak heb ik het gevoel dat de nacht nog kleurrijker is dan de dag, gekleurd met violette, blauwe en de meest intense groene tinten. Ik heb er enorm veel plezier in ‘s nachts ter plekke te schilderen. Vroeger tekenden ze, en dan maakten ze overdag daarnaar het schilderij. Maar mij bevalt het goed om het onmiddellijk te schilderen. Hoe lelijker, ouder, boosaardiger, zieker, armer ik word, des te meer wil ik me wreken door glanzende, goed geordende en schitterende kleuren te maken. | Drie huisjes in Saintes-Maries-de-la-Mer: F 419, JH 1465; De dichter, portret van Eugène Boch: F 462, JH 1574; Het nachtcafé: F 463, JH 1575; Café-terras aan het Place du Forum: F 467, JH 1580; Zelfportret: F 456, JH 1581; Het nachtcafé: F 456, JH 1576 |
| W8/674
Arles | Guy de Maupassant, Whitman, ‘Het gebed van Cristoffel Columbus’, Prévost, Monticelli, Gauguin, Canebière, Monténard | Er schuilt in het leven altijd een hoogst vervelende fataliteit. Welnu, schilders sterven of worden gek van wanhoop of raken verlamd in hun werk, omdat niemand van hen houdt om hun persoon. | Twaalf zonnebloemen in een vaas: F 456, JH 1561; Vaas met vijftien zonnebloemen: F 458, JH 1667 |
| W9/725
Arles | mevrouw Mauve, Au bonheur des dames, Guy de Maupassant, Dickens | Ik weet niet of je begrijpt dat je poëzie kunt maken door alleen maar de kleuren goed te schikken, zoals je iets troostends kunt zeggen in muziek. | Herinnering aan de tuin in Etten: F 496, JH 1630; Een romanleester: F 497, JH 1632 |
| W11/768
Arles | mevrouw Duquesne, Voltaire, Candide, Flaubert, Bouvard & Pécuchet, De negerhut van Oom Tom, Beecher Stowe, Dickens, Kerstvertellingen, Renan | In totaal heb ik 4 grote aanvallen gehad, waarbij ik in het geheel niet wist wat ik zei, wilde of deed .....
Ik kan niet precies omschrijven wat ik heb, het zijn vreselijke angsten, soms zonder duidelijke oorzaak, of een gevoel van leegte en vermoeidheid in mijn hoofd. | La Crau met bloeiende perzikbomen: F 514, JH 1681; Bloeiende boomgaarden, gezicht op Arles: F 515, JH 1683; Bloeiende boomgaard met populieren op de voorgrond: F 516, JH 1685; Binnenplaats van het hospitaal: F 519, JH 1687; Slaapzaal in het hospitaal: F 646, JH 1686 |
| W12/782
Saint-Rémy | --- | Hoewel ik met een hardnekkige ondankbaarheid de gezondheid langzamerhand voel terugkomen, is het een feit dat ik het goed maak; maar zoals ik zeg, het verlangen om weer opnieuw te beginnen, de levensvreugde is niet erg groot. | Korenveld met bergen op de achtergrond: F 611, JH 1723; Les Alpilles met olijfbomen op de voorgrond: F 712, JH 1740; Korenveld met cypres: F 719, JH 1725 |
| W13/788
Saint-Rémy | Rod, Le sens de la vie, Le philosophe sous les toits, Souvestre, Millet, Shakespeare | Ik heb Theo zojuist twaalf tekeningen gestuurd naar schilderijen waar ik aan bezig ben, terwijl de rest van mijn leven absoluut even onzinnig is als toen ik met twaalf jaar in een internaat zat waar ik absoluut niets leerde. | --- |
| W14/805
Saint-Rémy | Delacroix, Millet, Pierre Loti, Mon frère Yves, Pêcheur d’Islande, Madame Chrysanthème, Carmen Sylva, Germinie Lacerteux, De Goncourt, Tolstoj, Mauve, Zola, Flaubert, Maupassant, Huysmans, Guillaumin, Rembrandt, Hals, Mesker | Ik vind foto’s nog altijd afschuwelijk en ik wil er geen hebben, vooral niet van mensen die ik ken en van wie ik houd.
Het is al heel lang prachtig weer buiten, toch ben ik, zonder te weten waarom, al twee maanden mijn kamer niet meer uit geweest. | Korenveld met maaier: F 619, JH 1792; Zelfportret met palet: F 626, JH 1770; Zelfportret: F 627, JH 1772; Pietà (naar Delacroix): F 630, JH 1775; Portret van de vrouw van de hoofdoppasser: F 631, JH 1777; Olijfboomgaard: F 711, JH 1791; Pietà (naar Delacroix): F 757, JH 1776 |
| W15/814
Saint-Rémy | Cor, Mauve, Lecomte, Margot Begemann, Felix Holt, Isaäcson, Dostojevski, Herinneringen aan het dodenhuis, Carmen Sylva, Les pensées d’une reine | Volledige tekst | De slaapkamer: F 483, JH 1793; De rode wijngaard: F 495, JH 1626; Zelfportret: F 525, JH 1665; Korenveld met maaier: F 619, JH 1792; Ommuurd veld met ploeger: F 625, JH 1768; Slaapzaal in het hospitaal: F 646, JH 1686; Olijfboomgaard: F 711, JH 1791; Korenveld met cypressen: F 743, JH 1790 |
| W16/829
Saint-Rémy | Boussod, Bernard, Engelse prerafaëlieten, Millais, ‘The Huguenot’, ‘The light of the world’ | Volledige tekst | Twaalf zonnebloemen in een vaas/a>: F 456, JH 1561; Vaas met vijftien zonnebloemen: F 458, JH 1667; De rode wijngaard: F 495, JH 1626; Bloeiende boomgaard met populieren op de voorgrond: F 516, JH 1685; Olijfboomgaard: F 586, JH 1854; Bomen met klimop: F 609, JH 1693; Moerbeiboom: F 637, JH 1796; Pijnbomen tegen de avondhemel: F 652, JH 1843; Olijvenpluksters: F 654, JH 1868; Olijfboomgaard met bergen en zonneschijf: F 710, JH 1856; Ommuurd veld met jong koren en opgaande zon: F 737, JH 1862; Bretonse vrouwen en kinderen (naar Emile Bernard): F 1422, JH 1654 |
| W17/839
Saint-Rémy | --- | Onnodig je te zeggen dat ik alle dagen aan jullie denk. | Pijnbomen tegen de avondhemel: F 652, JH 1843; Olijvenpluksters: F 655, JH 1869 |
| W18/832
Saint-Rémy | --- | Volledige tekst | Olijvenpluksters: F 654, JH 1868; Olijvenpluksters: F 655, JH 1869 |
| W19/843
Saint-Rémy | Gauguin, Millet, Bernard, Daudet | Enfin, er is geen weg terug en de weg die je hebt afgelegd, is voor een groot deel bepalend voor je toekomst. | Olijvenpluksters: F 655, JH 1869 |
| W20/857
Saint-Rémy | Monticelli, Gauguin, Degas, Millet, Delacroix, Henri Conscience | Al mijmerend komt bij mij zo, weliswaar van heel ver, het verlangen op om mezelf te veranderen en te proberen mezelf ervoor te verontschuldigen dat mijn schilderijen hoe dan ook bijna een angstkreet zijn, zij het dat in de rustieke zonnebloem de dankbaarheid wordt gesymboliseerd. | L'Arlésienne, portret van Madame Ginoux: F 540, JH 1892; L'Arlésienne, portret van Madame Ginoux: F 543, JH 1895; Amandelbloesem: F 671, JH 1891 |
| W21/875
Auvers-sur-Oise | --- | In Parijs heb ik met grote vreugde Theo teruggezien en kennis gemaakt met Jo en de kleine. Jo maakt op mij een voortreffelijke indruk. Ze is charmant en heel eenvoudig en goed. | Olijfboomgaard met plukker en plukster: F 587, JH 1853; Olijvenpluksters: F 654, JH 1868; Olijvenpluksters: F 656, JH 1870; Grasveld met bloemen en vlinders: F 672, JH 1975; Boomstammen in het gras: F 676, JH 1970; Irissen: F 678, JH 1977; Vaas met paarse irissen tegen roze achtergrond: F 680, JH 1978; Vaas met roze rozen: F 681, JH 1976; Vaas met roze rozen: F 682, JH 1979; Cypres bij sterrennacht: F 683, JH 1982; Wandelend paar tussen olijfbomen in berglandschap met maansikkel: F 704, JH 1981; Olijfboomgaard: F 708, JH 1855; Veld met groen koren: F 807, JH 1980 |
| W22/883
Auvers-sur-Oise | Puvis de Chavannes, Andries Bonger | Wat me het meeste, veel en veel meer dan al het andere, in mijn beroep boeit, dat is het portret, het moderne portret. | De oude kerktoren te Nuenen ('Het boerenkerkhof'): F 84, JH 772; L'Arlésienne, portret van Madame Ginoux: F 540, JH 1892; L'Arlésienne, portret van Madame Ginoux: F 542, JH 1894; L'Arlésienne, portret van Madame Ginoux: F 543, JH 1895; Zelfportret: F 627, JH 1772; Amandelbloesem: F 671, JH 1891; Irissen: F 678, JH 1977; Vaas met paarse irissen tegen roze achtergrond: F 680, JH 1978; Vaas met roze rozen: F 681, JH 1976; Vaas met roze rozen: F 682, JH 1979; Portret van dokter Gachet: F 753, JH 2007; De tuin van dokter Gachet: F 755, JH 1999; Marguerite Gachet in de tuin: F 756, JH 2005; Marguerite Gachet aan de piano: F 772, JH 2048; De kerk in Auvers: F 789, JH 2006 |
| W23/889
Auvers-sur-Oise | --- | ..... dat zou bij vlagen nog een zekere indruk maken op de mensen. Er zijn moderne koppen waar men nog lang naar zal kijken en waar men over honderd jaar wellicht naar terug zal verlangen. | Portret van dokter Gachet: F 753, JH 2007; Landschap met rijtuigje en trein op de achtergrond: F 760, JH 2019; Wijngaard met groep huizen: F 762, JH 2020; Korenveld en wit landhuis: F 804, JH 2018 |
(Vertaald door Inge Engelbarts)
Terug naar de pagina Alle brieven
Terug naar de homepage van de Van Gogh Galerij