 |
"Ik had een gevoel als iemand die uit een donker gewelf onder de grond weer in ’t vriendelijk daglicht komt, toen ik op de preekstoel stond ….."
Vincent van Gogh |
 |
Brief |
Trefwoorden |
Uittreksel / Volledige tekst |
Link naar in de brief genoemde schilderij(en) |
| 1/1
Den Haag | Oisterwijk, Haanebeek, Roos | We hebben prettige dagen samen gehad ..... | --- |
| 2/2
Den Haag | Brussel, Oisterwijk, Roos | Het doet mij zoveel genoegen dat wij nu beiden in hetzelfde vak & in dezelfde zaak zijn; wij moeten maar druk met elkaar corresponderen. | --- |
| 3/3
Den Haag | Mr. Schmidt, Album Corot, litographies par Emile Vernier, Eduard | Wat waren het prettige dagen met kerstmis, ik denk er nog zo dikwijls aan; ..... | --- |
| 4/4
Den Haag | Oom Hein, Oom Cor, Trippenhuis, Cluysenaer, Rotta, Corot | Houd maar goede moed als het soms eens moeilijk is, dat komt later alles terecht, en niemand kan in het begin doen wat hij wel zou willen. | --- |
| 5/5
Den Haag | Oom Hein, Helvoirt, Anna, Goupil, Haanebeek, Tante Fie, Willem, Schmidt, Eduard | Je moet mij vooral meer schrijven wat je alzo ziet. | --- |
| 6/6
Den Haag | Schotel | Volledige tekst | --- |
| 7/7
Den Haag | --- | Volledige tekst | --- |
| 8/8
Den Haag | Mevr. Tersteeg | Theo, je kunt niet begrijpen hoe lief allen hier voor mij zijn; dat het mij spijt van zoveel vrienden te moeten scheiden, kan je wel denken. | --- |
| 9/9
Londen | Tilburg, Obach, Boxhill, Louvre, Luxembourg, Place de l'Opera, Oom Hein, Schmidt, Eduard | Het land is hier prachtig mooi, heel iets anders dan Holland of België. | --- |
| 10/11
Londen | Schmidt, Obach, Linder, Millais, Boughton, Constable, Diaz, Daubigny, Reynolds, Gainsborough, Turner, Tissot, Otto Weber, Heilbuth, Wauters, Lagye, De Braekeleer, Scheveningen, Maris, George Saal, Jundt, Zeim, Mauve, Weissenbruch | De Engelse kunst trok mij in ‘t begin niet erg aan, men moet eraan wennen. | --- |
| 11/13
Londen | Weissenbruch, Alb. & Julien de Vriendt, Cluysenaer, Wauters, Coosemans, Gabriel, De Schampheleer, Terlinden, ‘De duivel varende in de kudde zwijnen aan het meer Gadarena’, Prinsep, Millet | Enige tijd geleden ben ik op een zaterdag met 2 Engelsen uit roeien geweest op de Theems. Dat was prachtig mooi. | --- |
| 12/15
Londen | Goupil, Brochart, Ingres, Iterson, Somerhill, Roos, Tersteeg | Je moet maar dikwijls naar ‘t museum gaan, het is goed dat je ook de oude schilders kent & als je gelegenheid hebt, lees dan over kunst ..... | --- |
| 13/17
Londen | Tersteeg, Millet, Jules Breton, Emile Breton | Ik schrijf hieronder enkele namen van schilders van wie ik bijzonder veel houdt. Scheffer, Delaroche, Hébert, Hamon, Leys, Tissot, ..... | --- |
| 14/19
Londen | Van Vloten, Burger, Oom Cor, Roos, Anna Carbentus, Bertha Haanebeek, Jacobson, Willem, Iterson | Volledige tekst | --- |
| 15/21
Londen | Mauve, Jet Carbentus, Burger, Apol, Gazette des Beaux-Arts, Iterson, Oom Cor | ..... lees maar zoveel over kunst als mogelijk is; ..... | --- |
| 16/22
Londen | Jacquet, Van Gorkom, Mauve, Jet, Tersteeg, Haanebeek, Vink, Carbentus, Oom Pompe, Kampen, Bakhuyzen | Als men waarachtig van de natuur houdt, dan vindt men ‘t overal mooi. | --- |
| 17/23
Londen | Jacquet, Boldini, Royal Academy, Tissot, Haanebeek, César de Cock | Ik ben de laatste tijd weer wat aan ‘t tekenen geweest, maar ‘t was niet veel bijzonders. | --- |
| 18/25
Helvoirt | Forbes, Schelde, Cap | Volledige tekst | --- |
| 19/26
Londen | J. Maris, 'Der Wirthin Töchterlein', Thijs Maris, Tersteeg, Schüller, Anna, Michelet | Ik ben aan ‘t zwemmen leren. | --- |
| 20/27
Londen | Michelet, Thijs Maris, Tersteeg, Obach, Boughton, Maris, Jacquet | Mijn tekenlust heeft hier in Engeland weer opgehouden, maar misschien krijg ik de een of andere dag weer een bui. | --- |
| 21/28
Londen | Michelet, 'Margaret à la fontaine', Ary Scheffer, Tissot, Voyage autour de mon jardin van Alphonse Karr, Anna | “Gij oordeelt naar het vlees. Ik oordeel niemand.” | --- |
| 22/29
Londen | Jules Breton, Jules Dupré, Michel, Daubigny, Maris, Israëls, Mauve, Bisschop, Rembrandt, Ruysdael, Frans Hals, Van Dijck, Rubens, Titiaan, Tintoretto, Reynolds, Romney, Crome | Er is een mooie tentoonstelling van oude kunst hier; ..... | --- |
| 23/30
Londen | Adam Bede, Michel, Michelet, Corot | Vindt het maar niet naar dat ge ‘t niet moeilijk hebt; ik heb ‘t ook makkelijk ..... | --- |
| 24/31
Londen | Heine, Thijs Maris, J. Maris, ‘La Falaise’, Victor Hugo | Volledige tekst | --- |
| 25/32
Londen | Streatham Common, Edmond Roche, Corot | Volledige tekst | --- |
| 26/33
Londen | Tersteeg, Crystal Palace | Ik hoop & geloof dat ik niet ben wat menigeen op ‘t ogenblik van mij denkt. | --- |
| 27/34
Parijs | Corot, L'Illustration of Le monde illustré, Louvre, Luxembourg, Ruysdael, Rembrandt, J. Maris, Jules Breton | Zoals gij denken kunt, heb ik ook de Louvre & Luxembourg gezien. | --- |
| 28/35
Parijs | de Champagne, Michelet, Daubigny, Ruysdael, Jacque | Dit is een van de dingen die ons langzamerhand ‘droevig maar altijd blijde’ maken; & dat moeten we worden. | --- |
| 29/36
Parijs | Van der Maaten, Anker, Oom Vincent, Jacque, Millet, Hôtel Drouot, Greville, Luxembourg | Volledige tekst | --- |
| 30/37
Parijs | Ruysdael, Rembrandt, Ph. de Champagne, Corot, Bodmer, Bonington, Troyon, Jules Dupré, Maris, Millet, v.d. Maaten, Daubigny, Charlet, Ed. Frère | Ik wil u zeggen welke prenten ik aan de muur heb: ..... | --- |
| 31/38
Parijs | Oom Vincent, Gleyre, Sainte-Beuve, Musset, Rückert, Ph. de Champaigne, Louvre, Meissonier | Pa heeft mij eens geschreven: ‘Gij weet dat dezelfde mond die sprak “wees oprecht als de duiven” er ook onmiddellijk bijvoegde: “en voorzichtig als de slangen”.’ [Matt. 10:16] Houdt gij dat ook maar in gedachten ..... | --- |
| 32/39
Parijs | Nittis, Rückert, Musset | Ik ging elke morgen & avond over Westminster Bridge & weet hoe dat eruit ziet als de zon achter Westminster Abbey & the House of Parliament ondergaat & hoe het ‘s morgens vroeg is & ‘s winters met sneeuw & met mist. | --- |
| 33/40
Parijs | Corot, Soek, M. Bercier, Ds. Zubli, N. Maes, Hamon, Ed. Frère, Français, Ruyperez, Bosboom, Rembrandt, Troyon, Hr. & Mevr. Tersteeg, Mauve, v. Stockum, Haanebeek, Tante Fie, Roos | Gij moet als gij kunt ook maar iedere zondag naar de kerk gaan, al is het zo heel mooi niet; doe dat, gij zult er geen spijt van hebben.
En nu, heb het goed, doe wel & zie niet om, voor zover het mogelijk is, & geloof mij steeds. | --- |
| 34/41
Parijs | Rückert, M. Bercier, Tersteeg, Hamman | ‘Crains Dieu & garde ses commandements, car c’est là le tout de l’homme’ en ‘Ne nous induis pas en temptation, mais délivre nous du mal.’ | --- |
| 35/42
Parijs | Oom Jan, Rembrandt, Bonington, Jules Breton, Corot, Pynas, Diaz, Van Ostade, Van Stockum, Haanebeek, Carbentus, Borchers, Kraft, Marda, Roos, Weeshuizen | Deze morgen hoorde ik van Pa en van u het bericht van Oom Jans dood. | --- |
| 36/44
Parijs | Michel, Adam Bede, Bonington, Oom Cor, Tersteeg | Volledige tekst | --- |
| 37/46
Parijs | Rembrandt, Oom Vincent, Oom Cor, Six | ..... door het gebed & de vrucht daarvan: geduld & geloof & door de Bijbel, die een licht op zijn pad & een lamp voor zijn voet was. | --- |
| 38/48
Parijs | Oom Vincent, Roos | Gevoel, zelfs fijn gevoel voor de schoonheden in de natuur is niet hetzelfde als godsdienstig gevoel; hoewel ik geloof dat deze twee met elkaar in verband staan. | --- |
| 39/49
Parijs | Michelet, 2 Kor. 5:17, Tersteeg | Ik ga al mijn boeken van Michelet &c. Wegdoen, doe gij dat ook. | --- |
| 39a/51
Parijs | --- | Trek u de dingen die u eigenlijk van zo heel nabij niet raken, niet al te sterk aan, en neem ze niet al te zwaar op. | --- |
| 39b/51
Parijs | --- | Mijn broeder, laat ons voorzichtig zijn; laat ons vragen aan Hem, die daarboven is, Die ook voor ons bidt, dat Hij ons niet uit de wereld wegneme, maar dat hij ons beware van den boze ..... | --- |
| 40/52
Parijs | Michel, Scheffer, Corot, Rembrandt, Jules Breton | Ik weet wel, gij het op ‘t ogenblik niet gemakkelijk hebt, kerel, maar houd u maar ferm en moedig; ‘Niet te dromen, niet te zuchten’ is soms ook nodig. | --- |
| 41/53
Parijs | Jules Dupré, Carolien Van Stockum | De Psalmen heb ik. Onder de Engelse gezangen (hymns) zijn ook mooie, o.a. dit: ..... | --- |
| 42/54
Parijs | Breton, Brion, Bernier, Cabat, Emile Breton, Bodmer, Millet, Daubigny, François, Gleyre, Hébert, Rosa Bonheur, Michelet, Renan, Ph. de Champaigne, Erckmann-Chatrian, Tersteeg | ..... leer voor uzelve onderscheid voelen tussen betrekkelijk goed en kwaad; en laat dat gevoel u de rechte weg wijzen onder hoger leiding, want jongen, wij hebben zo nodig ‘que Dieu nous mène’. | --- |
| 43/55
Parijs | Luxembourg, Louvre, Icarus | Zoek maar naar licht en vrijheid en verdiep u niet al te diep in het slijk der wereld. | --- |
| 44/56
Parijs | Oom Vincent | Volledige tekst | --- |
| 45/57
Parijs | Oom Haanebeek, Annette | Heeft Pa u alreeds eens gezegd zoals hij mij dat wel deed: ‘Bewaar uw hart voor alle dingen, want daaruit zijn de uitgangen des levens’? | --- |
| 46/58
Parijs | Anna, Gladwell | Ik ben weer in ‘t pijpen roken vervallen, en ‘t smaakt mij soms weer als vanouds. | --- |
| 47/59
Parijs | Gladwell, Jules Breton, Oom Jan | Volledige tekst | --- |
| 48/60
Parijs | Jules Breton, Roos, Emile Breton, Oom Vincent | Alles besneeuwd en zwarte figuurtjes die naar de kerk gaan. | --- |
| 49/61
Parijs | Jules Breton, Heine, d'Uhland, Erckmann-Chatrian, L'Ami Fritz, Les Adieux Van Brion, Willem Valkis, Van Iterson, Schreyer, Jacque | Maar kerel, gij weet immers wel, ik u de les niet lees en u geen zedepreken houd; ik weet dat gij in ‘t hart hebt wat ik in ‘t mijne heb, daarom praat ik zo soms maar eens ernstig met u ook. | --- |
| 50/64
Parijs | Boussod, Tersteeg | ..... maar wij willen hoop en moed zien te behouden. | --- |
| 51/65
Parijs | Felix Holt, Tersteeg, Mauve, Jules Dupré, Bodmer, Jacque, Cabat, Ruysdael, Longfellow, Andersens Fairy Tales, Longfellow's Evangeline, Miles Standish, The Baron of St. Castine & King Robert of Sicily, Roos, Borchers | Volledige tekst | --- |
| 52/66
Parijs | Gladwell, Roos, Tersteeg | Wij voelen ons zo wel eens nogal enig en verlangen naar vrienden ..... | --- |
| 53/67
Parijs | Andersens Vertellingen van de maan, Oom Vincent, Obach | Volledige tekst | --- |
| 54/68
Parijs | Andersen, Roos, Tersteeg | Gisteren ging ik naar een Engelse kerk hier; het was mij een aangename gewaarwording, die Engelse dienst, die veel eenvoudigs en moois heeft, weer eens bij te wonen. | --- |
| 55/69
Parijs | Andersen, Longfellow, Gladwell, Hyperion, Eliot | Volledige tekst | --- |
| 56/70
Parijs | Mauve, Gladwell, Longfellow, Kenhelm Chillingly, Bulwer-Lytton | En nu, à Dieu, goede reis en heb het goed en zie veel moois ..... | --- |
| 57/71
Parijs | Longfellow, Tales of the wayside inn, Gladwell, Gabriël, Xavier de Cock | .....; hoewel het gevoel voor de natuur niet datte is, zo is het toch een heerlijke bezitting; moge het ons maar altijd bij blijven. | --- |
| 58/72
Parijs | Michel, Jules Dupré, Durand Ruel, Millet, Corot, ‘l’Angélus du Soir’, Roos, Tersteeg | Nog een enkel woordje, waarschijnlijk het laatste dat ik u hier te Parijs zal schrijven. | --- |
| 59/73
Parijs | Ramsgate, Oom Hein, Rembrandt, Michel, Liesbeth, Gladwell, Chauvel | Volledige tekst | --- |
| 61/75
Ramsgate | Stokes | Straks ga ik mijn koffers, die daarjuist bezorgd zijn, uitpakken en wat prenten op mijn kamer hangen. | --- |
| 62/76
Ramsgate | Anna, Stokes, Roos | Wij gaan dikwijls naar het strand; deze morgen hielp ik daar de jongens om een vesting van zand te bouwen, zoals wij wel te Zundert in de tuin maakten. | --- |
| 63/77
Ramsgate | Stokes, Willem Valkis | Nog menig jaar na dit; van harte gelukgewenst met deze dag, moge onze liefde voor elkander maar toenemen met het ouder worden. | --- |
| 64/78
Ramsgate | Stokes, Willems, Mauve | Gij ontvangt dezer dagen een paar Engelse gezangboekjes, ik zal daarin een en ander aanstrepen. Er is zo heel veel moois in; vooral wanneer men ze hier reeds dikwijls heeft gehoord, houdt men er zo van. | --- |
| 65/79
Ramsgate | Oom Cor, Tersteeg | Het zijn werkelijk gelukkige dagen die ik hier heb, ....., maar toch is het een geluk en een rust die ik niet geheel vertrouw, ..... | --- |
| 66/80
Ramsgate | Moody, Sankey, Eliot, Sadée, Willemien, Reid, Lies, Cor | En er is iets treffends in nu die duizenden mensen naar die zendelingen te zien heenstromen. | --- |
| 67/81
Ramsgate | Albrecht Dürer, Stokes, Oom Jan, Borchers, Willem Valkis, Roos | Volledige tekst | --- |
| 68/86
Ramsgate | v. Iterson, Goupil, Carolien, Gladwell | Volledige tekst | --- |
| 69/82
Welwyn | Canterbury, Chatham, 'Roads', Stokes, Reid, Gladwell | Mijn salaris bij Mr. Stokes zal maar heel klein zijn. Waarschijnlijk alleen kost en inwoning en wat vrije tijd om les te geven of als er geen vrije tijd kan overschieten hoogstens ,20 per jaar. | --- |
| 70/83
Isleworth | Stokes, Goupil, Hampton Court, Holbein, Rembrandt, Bellini, Titiaan, Leonardo da Vinci, Mantegna, S. Ruysdael, Cuyp, Karel I, Bossuet, Lord en Lady Russell, Guizot | En toch zie ik zo duidelijk licht in het verschiet en als dat licht nu en dan verdwijnt, dan is dat meest door mijn eigen schuld. | --- |
| 71/84
Isleworth | 'Christus Consolator', 'Remunerator', Hille, Mauve, Tersteeg, Roos | .....; gij zijt eenvoudiger dan ik en zult er waarschijnlijk eerder en beter komen. | --- |
| 72/85
Isleworth | Anna, Lies, Jones, Elia, Eliza, Stokes, Bercier, Ruysdael, Constable, Roos | ....., ik had de eetzaal van de jongens groen gemaakt met ‘welcome home’ op de muur van hulst en klimop en grote boeketten op tafel. | --- |
| 73/87
Isleworth | Gladwell, A Life for a Life (Uit het leven voor het leven), John Halifax, Mauve, Soek, Eliot, Scenes of clerical life, Felix Holt | [Gladwell’s] zuster, een meisje vol leven met donkere ogen en haar, 17 jaar, is gevallen bij het paardrijden op Blackheath, zij was buiten kennis toen men haar opnam en is 5 uur later, zonder weer tot zichzelve gekomen te zijn, gestorven. | --- |
| 74/88
Isleworth | Tersteeg, Theagenes, Erckmann-Chatrian, Jean Paul, de sprookjes van Andersen, Longfellow, Boughton, 'The pilgrim’s progress' | Wat ik zou willen zijn, ben ik nog lang niet, maar met Gods hulp zal het lukken; .....
Ik meen dat de Heer mij heeft aangenomen zoals ik ben, met al mijn gebreken, hoewel daar nog een inniger aanneming is, waarop ik hoop. | --- |
| 75/91
Isleworth | Van Iterson, Arzt, De wijde wijde wereld, Oom Jan, Gladwell | Gij hebt toch ook wel een mooi leven voor u, Theo, houd u ferm .....
O dat Zundert, de gedachte daaraan is soms bijna te sterk. | --- |
| 76/92
Isleworth | Jones, Wallis, Père Lachaise, Wisselingh, Gladwell, Roos, Tersteeg | Die voorsteden van Londen hebben een eigenaardige schoonheid; tussen de kleine huisjes en tuinen zijn open plekken met gras begroeid en meestal met een kerk of school of armhuis tussen de bomen en struiken in het midden en het kan daar zo mooi zijn als de zon rood ondergaat in de fijne avondmist. | --- |
| 77/93
Isleworth | Jones, De sneeuwkoningin van Andersen, Stokes, de Genestet | En dan hoop ik een paar nieuwe schoenen te kopen om mij weer op te maken. | --- |
| 78/94
Isleworth | Jones, Holbein | ....., ‘t is toch gelukkig, Kerstmis in de winter is, daarom is mij de winter liever dan enige andere tijd van het jaar. | --- |
| 79/95
Isleworth | --- | Ik had een gevoel als iemand die uit een donker gewelf onder de grond weer in ‘t vriendelijk daglicht komt, toen ik op de preekstoel stond ..... | --- |
| 80/97
Isleworth | De navolging van Christus, Andersen | Theo, wee mij als ik het evangelie niet predik. Als ik dat niet in ‘t oog had en niet hoop en vertrouwen had op Christus, dan zou ik alleen wee hebben, nu heb ik er echter wat moed bij. | --- |
| 82/99
Isleworth | Heike, Sprundel, Hoeve, Oom Jan, Mrs. Loyer, Obach, Boughton, Gladwell, Pilgrim’s progress van Bunyan | Zullen wij ook zo nog eens naar de een of andere kerk gaan? Als droevig zijnde maar altijd blijde, met een eeuwige vreugde in het hart, omdat wij zijn armen in Gods koninkrijk, ..... God geve het. | --- |
| 82a/90
Isleworth | Provily, Michelet, Roos, Haanebeek, Tersteeg, Borchers, Carolien, Marie | Ik voor mij wil trachten naar de Liefde voor Christus en naar het werken voor Hem in mijn leven; ..... | --- |
| 83/100
Etten | Braat, Oom Vincent, Prinsenhage, Willem Carbentus | Ik ging ook nog even in de Roomse kerk, waar avonddienst was, het was een mooi gezicht, al die boeren en boerinnen met hun zwarte kleren en witte mutsen en de kerk zag er zo vriendelijk uit bij het avondlicht. | --- |
| 84/101
Dordrecht | Eliot, Novellen (Scenes from Clerical Life), Jones, ‘Christus consolator’, Achenbach, Schelfhout, Koekkoek, Allebé, Ds. Beversen, Dickens, Cuyp | Het raam van mijn kamer ziet uit op tuinen ..... Er kan iets zo ernstigs en min of meer sombers in dat gezicht zijn, en gij moest het zien met de morgenzon erop. | --- |
| 85/102
Dordrecht | Adam Bede, Braat, Tersteeg, Michelet | Pa schreef, hij al spreeuwen had gezien, weet gij nog hoe die te Zundert op de kerk konden zitten? | --- |
| 86/103
Dordrecht | Longfellow, Scheffer, Menton | Volledige tekst | --- |
| 87/104
Dordrecht | Grote Kerk, Nieuwe Kerk, De Genestet | Volledige tekst | --- |
| 88/108
Dordrecht | De wijde wijde wereld, Het kerstfeest aan de pool van Bungerer, Aerssen, ‘Light of the world’ | Laat ons het maar niet opgeven en maar zoeken naar zachtmoedigheid en lankmoedigheid. En wees maar eigenaardig en scheid u af, maak scheiding tussen goed en kwaad, al toont gij dat niet, doe dat voor uzelve. | --- |
| 89/109
Dordrecht | Oom Cor, Oom Stricker | Wat hadden wij een goede dag samen in Amsterdam, bleef de trein waarmede gij zijt vertrokken nog nakijken zolang die in het gezicht was. Wij zijn toch al zulke oude vrienden, wat hebben wij al lang samen gewandeld vanaf de zwarte akkers met het jonge groene koren te Zundert, .....
Zou zo wensen kunnen, ik reeds achter mij had veel en moeilijk werk van een Christenwerkman en Evangeliedienaar en zaaier des woord. | --- |
| 90/110
Dordrecht | museum Van der Hoop, Doré, Oom Vincent, Gladwell, Görlitz, Uhland | Volledige tekst | --- |
| 91/111
Etten | Aerssen, Anna, Béranger, Jan Doome, Mientje, Woutje Prins | Volledige tekst | --- |
| 92/106
Dordrecht | Oom Cor | Volledige tekst | --- |
| 93/112
Dordrecht | Tante Koos, Braat, Rosenthal, Ruyperez, Ds. Keller van Hoorn, Görlitz, Mager, Ten Broek, Scheffer, Gladwell, Taine, Bürger, Musées | Op dat kamertje zullen de prenten die ik van u heb hangen en zal ik daardoor dagelijks aan u herinnerd worden. | --- |
| 94/113
Dordrecht | Ds. Keller van Hoorn, Ds. Greeff, De Plancy, Légendes des Artistes, Rochussen, Apol, Oom Jan, Jules Breton, Millet, Jacque, Rembrandt, Bosboom | Er kan voor ons beiden nog veel goeds zijn in de toekomst. Laat het ons Pa maar leren nazeggen: ‘Ik wanhoop nooit’, en Oom Jan: ‘De duivel is nooit zo zwart of men kan hem nog wel onder de ogen zien.’ | --- |
| 95/114
Amsterdam | J. Maris, Mollinger, Jamin, M. Maris, Bosboom, Van der Maaten, Ostade, Allebé, Oom Cor, Algemene Geschiedenis van Streckfuss, Rembrandt, Millet, Mevr. Tersteeg, Mauve, Ruysdael, Van Goyen, Michelet, Oom Stricker | Droefheid naar God werkt als een zuurdesem in het deeg. Moge dat ook in de geschiedenis van ons beider leven worden gezien. | --- |
| 96/115
Amsterdam | J. Maris, Zuiderzee, Rembrandt, Ch. Blanc, Michelet, Genestet, Oom Stricker, Trippenhuis | Zouden wij ook aan de avond van ons leven zijn, als ‘t ware voor wij het zelf weten? | --- |
| 97/116
Amsterdam | Zuiderzee, Oom Jan, Oom Stricker, Ary Scheffer, Rembrandt, Mevr. Tersteeg, Mauve, Tante Mina, Oom Vincent, Willem van Eekelen | Daarjuist gaat al het volk van de werf naar huis, dat is iets aardigs. ‘S Morgens vroeg hoort men ze reeds vroeg, ik geloof, er ongeveer 3000 zijn; het geluid van hun voetstappen is iets als het geruis van de zee. | --- |
| 98/117
Amsterdam | Oom Jan | Mijn hoofd is soms dof en dikwijls gloeit het en is mijn gedachte verward; ..... | --- |
| 99/118
Amsterdam | --- | Geloof in God. Door het geloof kan men worden ‘droevig, maar altijd blijde’ en evergreen en hoeven wij niet te klagen ‘als onze jeugd verdwijnt bij ‘t rijpen onzer krachten.’ | --- |
| 100/119
Amsterdam | Théophile Gautier, Lamartine, Hampton Court, St. James’ Park, Oom Stricker, Jeunesse de Cromwell | Volledige tekst | --- |
| 101/120
Amsterdam | Rembrandt, Thijs Maris, Allebé, Rethel, Buitenkant, Ruysdael, Lamennais, Thorwaldsen, Mager, Mevr. Tersteeg, Mauve, Haanebeek, Roos, Mendes | De dagen vliegen om, ik ben vier jaar ouder dan gij en zij gaan in mijn gevoel waarschijnlijk sneller dan de uwe, maar ik vecht ertegen door ze maar ‘s morgens & ‘s avonds wat te rekken. | --- |
| 101a/121
Amsterdam | Oom Stricker, Ds. Laurillard, Andersen | De maan schijnt ook nu nog en de zon en de Avondster, dat is gelukkig, en die spreken nog dikwijls van de liefde Gods en doen denken aan het woord: ‘Ziet, Ik ben met U alle dagen tot aan de voleinding der wereld.’ | --- |
| 102/122
Amsterdam | Mauve, Ds. Meyes, Mendes, John Halifax, Millais, Trippenhuis, Rembrandt | Eens ontmoette ik te Londen op straat de schilder Millais, juist nadat ik zo gelukkig was geweest verscheidene van zijn schilderijen te zien, ..... | --- |
| 103/123
Amsterdam | Mauve, Bosboom, J. Weissenbruch, Kattenburgerbrug, Makassar, Bida, Rembrandt | Het is goed, gij u aan goede artiesten aansluit, ook ik klem mij nog zo aan de gedachtenis van velen hunner vast. | --- |
| 104/124
Amsterdam | Mauve, Weissenbruch, Ds. Meyes, De Wassenaar, Oom Pompe, Oom Jan, Ds. Hasebroek, Odysseus, Oom Stricker, Fénelon | Bij Weissenbruch was ik ook eens op het atelier, een paar dagen voor mijn eerste vertrek naar Londen, en de herinnering aan wat ik daar zag van studies en schilderijen is mij nog zeer duidelijk, evenals die van de man zelve. | --- |
| 105/125
Amsterdam | Carolien van Stockum, Der Wirthin Töchterlein, Longfellow, Daubigny, Vos, Kee, Raumer, Télémaque, Jacque | Volledige tekst | --- |
| 106/126
Amsterdam | Dickens, Rembrandt, Mendes, M. Maris, Ruyperez, Carolien, Hendrik | Heb daarna ontbeten met een stuk droog brood en een glas bier - dat is een middel dat Dickens aanraadt aan hen die op het punt zijn van zelfmoord te begaan ..... | --- |
| 107/127
Amsterdam | Jalabert, Rembrandt, Daudet, Roos, Mauve | Dank voor uw brief, waar ik weer blij mede was, evenals met een opgewekte brief van huis, die gisteren kwam. | --- |
| 108/128
Amsterdam | Bossuet's Oraisons funèbres, Thomas à Kempis, Rembrandt, Doré, De Groux, Gladwell, Trippenhuis, Van der Hoop | ..... men moet zich wapenen en trachten zo veel mogelijk goeds in zich te hebben om te kunnen weerstaan en voorbereid te zijn. Het is zoals gij zeer wel weet geen kleine onderneming en de uitslag weten wij niet en dus, in elk geval, zal ik trachten een goede strijd te strijden. | --- |
| 109/129
Amsterdam | Mendes, Frans Hals, Pilgrim’s Progress van Bunyan, Oraisons funèbres van Bossuet, Imitation van Thomas à Kempis, Bungener, Esquiros, Lamennais, Souvestre, Lamartine, Bosboom, Gladwell | De Bijbel goed en grondig en met liefde te kennen, zou dat toch niet een zeer begeerlijke zaak zijn? | --- |
| 110/130
Amsterdam | Mendes, Rembrandt, Trippenhuis, Museum Fodor, Dickens, John Halifax, Ruyperez | De tijd nadert dat gij voor de heren G. & Cie op reis zult gaan ..... | --- |
| 111/131
Amsterdam | Esquiros, La vie Anglaise, Jules Breton, Mauve, Ary Scheffer, Taalman Kip, Goupil, Guizot, Delaroche, Michelet, Carlyle, Tale of two cities van Dickens | Zo graag zou ik veel lezen, maar mag niet. Maar eigenlijk behoef ik er niet naar te verlangen, want alle dingen zijn in het woord van Christus - volmaakter & heerlijker dan in enig ander woord. | --- |
| 112/132
Amsterdam | Jules Goupil, French Revolution van Carlyle, Taine, Motley, Mendes, Menzel, L. Steffens, Jacquand, G. Doré, Rembrandt, Frère, Oom Stricker, Dickens, L’oeuvre gravé de Ch. Daubigny, Schalekamp, Brinkman, Israëls, Mauve, Gladwell, Michelet, Gabriel von Max, Landseer | Als ik de moeilijkheden zal overwinnen, zal het gedaan zijn in eenvoudigheid des harten, maar ook met gebed tot God, want ik bid zo dikwijls vurig tot Hem om de wijsheid die ik van node heb ..... | --- |
| 113/133
Amsterdam | Mendes, Texeira de Mattos, Atlas Antiquus, Sprüner Menke, Dickens, Oom Cor, Histoire des croisades van Aug. Gruson, Thijs Maris, Michelet, Carlyle, Oom Hein | ....., God beware onze gezondheid en geve ons de helderheid van het hoofd en de kracht en opgewektheid die wij nodig hebben iedere dag. | --- |
| 114/134
Amsterdam | Michelet, Stieler, Sprüner Menke, Mendes, Landseer, Ds. Jeremie Meyes, Gruson, Brion, Erckmann-Chatrian, Meyer van Bremen, De Ruyter, Cromwell, Ernskine Nichol, A child’s history of England van Dickens, Motley, Wierda, Braat, Schröder, Tersteeg | Volledige tekst | --- |
| 115/135
Amsterdam | Ds. Jeremie Meyes, Oom Hein, Cours de dessin van Bargue, De Lemud, Braat, Gladwell, Stieler, Mendes, Atlas Antiquus, Sprüner Menke, Bernier, Mej. Van Bosse, Histoire des croisades van Gruson, Thys Maris, J. Maris, Haanebeek, Van Stockum | Het begint reeds te schemeren en het gezicht uit het raam naast mij op de werf is onbeschrijfelijk schoon met dat laantje van populieren, waarvan de slanke vormen en dunne takjes zo fijn zich aftekenen tegen de grijze avondlucht ..... | --- |
| 116/136
Amsterdam | Galerie contemporaine, Ed. Frère, Stieler, Seyffardt, Gladwell, Oraisons funèbres van Bossuet, Thomae Kempensis, De imitatione Christi, Millet, Cuyp, Mauve, Cours de dessin van Bargue | Van nature is een mens slecht, op zijn best een dief - maar hij kan onder Gods leiding en zegen tot iets van hoger waarde worden. | --- |
| 116a/137
Etten | Gladwell, Meissonier, Jules Breton, 'La prière' van Ribot, Goupil | Verleden week heeft het gesneeuwd en toen heeft Cor plezier gehad met de slee (en ik ook, want ik heb met hem ..... op de weg gesleed). | --- |
| 117/138
Amsterdam | Mauve, Rochussen, Valkenburg, Rousseau, Weissenbruch, Jules Breton, Gérôme, Israëls, Millet, Édouard Frère, Parker, Thomas à Kempis, Meissonier, Maris | En toen vroeg C.M. of ik dan geen gevoel zou hebben voor een vrouw of voor een meisje dat mooi was, maar ik zeide, ik meer gevoel zou hebben en liever zou te doen hebben met een die lelijk of oud of verarmd of op de een of andere wijze ongelukkig was en door levenservaring en ondervinding of verdriet, verstand en een ziel gekregen had. | --- |
| 118/139
Amsterdam | Mendes, Oom Cor, Oom Stricker, Wierda, Maris, Van Goyen, Ruysdael, Kunstkronyk | ..... en toen ik, na Pa naar ‘t station te hebben gebracht en de trein te hebben nagezien zolang die in het gezicht was of ook zelfs maar de rook, weer terugkwam op mijn kamer en daar Pa’s stoel nog stond bij het tafeltje waarop de boeken en schriften nog lagen van de vorige dag, al is het ook dat ik weet dat wij elkander toch betrekkelijk spoedig zullen weerzien, ik kreeg het kwaad als een kind. | --- |
| 119/140
Amsterdam | Van Goyen, Rousseau, Corot, Millet, Breton, Chauvel | En ook voor ‘t geval ik er niet kwam, wil ik toch zorgen hier en daar een teken van leven te hebben gegeven. | --- |
| 120/141
Amsterdam | Vos, Kee, Gazette des Beaux-Arts, Daubigny, Brion, Ruysdael, Eliot, Gladwell, Millet, Adam Bede, Silas Marner, Felix Holt, Romola, Scenes from clerical life, Adler, neef Vrijdag | Oom vertelde mij dat Daubigny is gestorven. Ik werd er, wil ik gerust bekennen, bedroefd om toen ik het hoorde, ..... | --- |
| 121/142
Amsterdam | Dickens, Michelet, Rembrandt, Breton, Millet, de Groux, Brion, Conscience, Michel, Robinson Crusoë | Het is goed om zoveel lief te hebben als men kan, want daarin is de ware sterkte en wie veel liefheeft, die doet veel en die vermag veel en wat met liefde gedaan wordt, dat wordt goed gedaan. | --- |
| 122/143
Amsterdam | Bonington, Edouard Frère, Michelet, Thoré, Gautier, Rembrandt, Soek, Corot, Braat, Mutters | O jongen, wat zou ik graag eens met u door de stad (Parijs) kruisen. | --- |
| 123/144
Etten | Ds. Jones, Rembrandt, Jules Goupil, Fabritius, Soek, Braat, Ernst | Volledige tekst | --- |
| 124/145
Etten | Emile Breton | De velden zijn nu zo mooi hier, het koren wordt binnengehaald en de aardappels worden rijp en hun loof begint te verdorren en de boekweit staat heerlijk wit in bloei. | --- |
| 125/146
Etten | --- | Volledige tekst | --- |
| 126/147
Laeken | De Groux, Coosemans, Brueghel, Paulus, Bosboom, Thys Maris, Albert Dürer, Carlo Dolci, Rembrandt, Corot | Wat is er toch veel moois in de kunst; als men maar onthouden kan hetgeen men heeft gezien, dan is men nooit ledig of waarachtig eenzaam, maar nooit alleen. | --- |
| 127/148
Petit-Wasmes | Brueghel, Thys Maris, Albert Dürer, Bosboom | Hier en daar ziet men nog bemoste daken en vriendelijk schijnt het licht ‘s avonds door de vensters met kleine ruiten. | --- |
| 128/149
Petit-Wasmes | Mauve, Maris, Bosboom | Schrijf eens spoedig een woordje en weet dat als gij iets vertelt van de schilders, ik er nog wel iets van begrijp, al is het lang geleden sedert ik veel schilderijen zag. | --- |
| 129/150
Petit-Wasmes | Marcasse, Maris, Israëls | De arbeiders [mijnwerkers] aldaar zijn meestendeels lieden, vermagerd, en verbleekt door de koorts en zien er vermoeid en uitgemergeld uit, verweerd en vroegtijdig verouderd, ..... | --- |
| 130/151
Petit-Wasmes | Frans Soek, Rembrandt, Michel, Ruysdael, Negerhut, Mauve, Maris, Israëls, Meissonier, Legouvé | Volledige tekst | --- |
| 131/152
Cuesmes | Les temps difficiles van Dickens, Ds. Pietersen, Schelfhout, Hoppenbrouwers, Tersteeg | Zit dikwijls tot laat in de nacht te tekenen om wat souvenirs vast te houden en gedachten te versterken, die het zien van de dingen onwillekeurig opwekken. | --- |
| 132/153
Cuesmes | Memling | Het is mij moeilijk deze gedachte te verdragen en nog veel moeilijker om te verdragen de gedachte dat zoveel verdeeldheid, ellende en verdriet in ons midden en in ons thuis door mij veroorzaakt zou zijn. Ware het inderdaad zo, dan zou ik wel wensen dat het mij toegestaan werd niet al te lang te behoeven te blijven leven. | --- |
| 133/154
Cuesmes | Rembrandt, Millet, Jules Dupré, Delacroix, Millais, Matthijs Maris, Shakespeare, Victor Hugo, Dickens, Beecher Stowe, Michelet, Correggio, Bunyan, Ary Scheffer, Sarto, Fabritius, Bida, Souvestre | Ik ben een man van hartstochten, in staat en geneigd om min of meer onzinnige dingen te doen waarvan ik soms wel enigszins spijt heb.
Goed, wat wil je, wat zich van binnen afspeelt, is dat van buiten zichtbaar? Je hebt een groot vuur in je ziel, maar niemand komt zich er ooit aan warmen en de voorbijgangers zien alleen maar wat rook boven uit de schoorsteen komen en lopen door. Maar onwillekeurig ben ik altijd geneigd te geloven dat de beste manier om God te kennen is: veel lief te hebben. Weet je wat de gevangenis doet verdwijnen? Elke diepe, oprechte genegenheid. Vrienden zijn, broers zijn, liefhebben, dat opent de gevangenis met soevereine kracht, door een zeer machtige betovering. Wie dat niet heeft, blijft in de dood. | --- |
| 134/155
Cuesmes | 'Les Travaux des Champs', Millet, Breton, Feyen-Perrin, Brion, Frère, Daubigny, Ruysdael, Boughton, Bargue | Als ik maar kan blijven werken, kom ik er op een of andere manier wel bovenop. | --- |
| 135/156
Cuesmes | Millet, Exercices au fusain, Bargue, Tersteeg, Rousseau, Ruysdael, Bosboom, Hébert, Michel, A. Legros | ..... ik geloof dat ik er veel beter aan doe eerst voor het ogenblijk enkele goede dingen te kopiëren dan zonder die basis te werken. | --- |
| 136/157
Cuesmes | Daubigny, Ruysdael, Rousseau, Cours de dessin van Bargue, Lessore, Le dernier jour d'un condamné van Hugo, Rembrandt, Shakespeare, Dickens, Millet, Barbizon, Jules Breton, Titiaan, Don Quichotte, Venetië, Arabië, Bretagne, Normandië, Picardië, Brie, Meryon, Viollet-le-Duc, Albrecht Dürer, James, Tissot, M. Maris, Le Musée universel | Je ziet dus dat ik stug doorwerk, maar voor het ogenblik levert dat nog geen bijzonder verheugende resultaten op. Maar ik heb goede hoop dat die doornstruiken te zijner tijd witte bloesem zullen dragen en dat deze ogenschijnlijk vruchteloze worstelingen niets anders zijn dan barensweeën. Eerst de pijn, dan de vreugde.
Onderweg heb ik hier en daar een paar boterhammen verdiend in ruil voor een stuk of wat tekeningen die ik in mijn koffer had. Welnu, toch heb ik juist in die diepe ellende mijn energie voelen terugkomen en tegen mezelf gezegd: ik zal er hoe dan ook weer bovenop komen, ik zal weer aan de slag gaan met mijn potlood, dat ik in mijn grote moedeloosheid aan de kant had gegooid, en ik ga weer tekenen en sindsdien is naar mijn gevoel alles voor mij veranderd en nu ben ik op dreef en mijn potlood is een beetje gewillig geworden en lijkt dat van dag tot dag meer te worden. | --- |
| 137/158
Brussels | Bargue, Holbein, Millet, Ruysdael, Dante, Allongé | Maar mijn doel, ten minste voor het ogenblik, moet blijven zo snel mogelijk tekeningen te leren maken waarmee je voor de dag kunt komen en die verkoopbaar zijn, zodat ik door mijn werk rechtstreeks een inkomen heb. | --- |
| 138/159
Brussels | Roelofs, Bargue, John Marshall, Van Rappard, Physiognomie & Phrénologie van Lavater & Gall, Millet, Braun, Holbein | Het tekenen is een harde & moeilijke strijd. | --- |
| 139/160
Brussels | Goupil, Tersteeg, Van Rappard | ..... moet ik me verre houden van de jonge kunstenaars, die niet altijd nadenken bij wat ze doen en zeggen. En toch verlang ik er erg naar er een tegen te komen die er meer van weet dan ik en die me zodoende zou kunnen helpen om het beter te doen. | --- |
| 140/161
Brussels | Balzac's L'histoire des treize, Gavarni, Henri Monnier, Daumier, De Lemud, Henri Pille, Th. Schuler, E. Morin, G. Doré, A. Lançon, De Groux, Félicien Rops, Exercices au fusain, Bargue, Goupil, Horta | ..... zal ik meer vooruitgang boeken, dat voel ik en dat weet ik. Ik zal er waarschijnlijk ook in slagen portretten te maken. Maar op voorwaarde dat ik veel werk. Geen dag zonder lijn, zoals Gavarni zei. | --- |
| 142/163
Brussels | Heyerdahl, Van Rappard, Feyen-Perrin, Ulysse Butin, Alphonse Legros, Breton, Millet, Israëls, Boughton, Millais, Pinwell, Dumaurier (du Maurier), Herkomer, Walker, De Groux, Boughton, Bernard Palissy, Tersteeg, Bargue, Viollet-le-Duc, Mauve, Verschuur, Madiol, Roelofs | Menig goed schilder heeft niet het minste begrip of bijna niet wat ‘verhoudingen voor tekening’ zijn of schone lijnen of karakteristieke compositie en gedachte en poëzie. | --- |
| 143/164
Brussels | Rappard, Smeeton Tilly | Volledige tekst | --- |
| 144/165
Etten | Millet, Mauve, J. Maris, Ruysdael, Van de Velde, J. H. Weissenbruch, Roelofs, Gabriël, Van de Sande Bakhuyzen, Valkenburg, Van Trigt, P. Stortenbeker, Vogel, Mesdag, Ter Meulen, Meunier, Rochussen, Rappard | Volledige tekst | De zaaier (naar Millet): F 830, JH 1 |
| 145/166
Etten | Roosendaalseweg | Volledige tekst | Schuur met mosdak: F 842, JH 5; Landschap met molen: F 843, JH 6; Hut: F 875, JH 4 |
| 146/167
Etten | Rappard, Roosendaalseweg, Traité d'aquarelle van Cassagne | Volledige tekst | Landschap met molen: F 845, JH 7; Portret: No F. no., JH 11 |
| 147/168
Etten | Whatman, Harding, Holbein, Bargue | Ik heb ook eens ..... een paar portretten naar fotografieën proberen te tekenen & houd er ervoor, dit een goede oefening is. | De dochter van Jacob Meyer (naar Holbein): F 833, JH 13; Portret van Vincent van Gogh, grootvader van de kunstenaar: F 876, JH 14; Bosrand: F 903, JH 12; Portret: No F. no., JH 11 |
| 148/169
Etten | Dr. Van Gent, Exercices au fusain, Bargue, Shirley van Currer Bell, Jane Eyre, Millet, Broughton, Herkomer, Illusions perdues van Balzac, Le père Goriot, Rappard, Piet Kauffmann | Ik wenste wel dat alle mensen hadden wat ik zo langzamerhand begin te krijgen: het vermogen om een boek zonder moeite in korte tijd te lezen en er een sterke indruk van te behouden. Het is met het boeken lezen als met het schilderijen zien: men moet zonder twijfelen, zonder aarzelen, zeker van zijn zaak, mooi vinden wat mooi is. | --- |
| 149/170
Etten | Tersteeg, Mauve, De Bock, Millet, Corot, panorama van Mesdag, Bürger, Thoré, ‘Leçon d’anatomie’, Rembrandt, Weissenbruch, Du Chattel, Neuhuys, Valkenburg, Rochussen, J. Maris, Bosboom | Hij [Mauve] wil mij aan ‘t schilderen hebben. | Molens te Dordrecht: F 850, JH 15 |
| 150/171
Etten | Mauve, Exercises au fusain van Bargue, Rappard | Ik heb leren meten en zien en grote lijnen zoeken, zodat ‘t geen mij vroegerwanhopig onmogelijk scheen, nu langzamerhand mogelijk gaat worden goddank. | Spitter: F 855, JH 43; Spitter: F 859, JH 29; Spitter: F 860, JH 38; Spitter: F 860a, JH 42; Boer op zijn spa geleund: F 861, JH 40; Zaaier met hand in zaadzak: F 862, JH 31; Worn out: F 863, JH 34; Zaaier met korf: F 865, JH 25; Zaaier: F 866a, JH 27; Man met wan: F 891, JH 24; Knotwilg: F 995, JH 56; Aardappelschilster bij venster: F 1213, JH 23; Zaaier met korf: F 1675, JH 26; Zaaier: No F. no., JH 44 |
| 151/173
Etten | Paillard, Mauve | Ik reken mij zeer gelukkig model te kunnen krijgen, ik ben ook met een paard & ezel aan ‘t scharrelen. | Spitter: F 866, JH 54; Huisje aan weg met knotwilgen: F 900, JH 47; Kar met ezel: F 1677, JH 52 |
| 152/174
Etten | Tersteeg, Shakespeare, Mauve, Fabritius, Mesdag, De Bock, Millet, Corot, Destrée | Hoe langer hoe meer gevoel ik dat bepaaldelijk het figuurtekenen goed is, ook indirect ten goede werkt op ‘t landschaptekenen. | --- |
| 153/177
Etten | Mauve, Rappard | Ik wilde u zeggen dat ik deze zomer zoveel ben gaan houden van Kee Vos ..... | --- |
| 154/178
Etten | --- | En toen begon ik - aanvankelijk lomp en onhandig, maar toch gedecideerd, en ‘t eindigde met het woord: ‘Kee, ..... ik heb u lief als mijzelve,’ en toen, toen zei ze: ‘Nooit neen nimmer.’ | --- |
| 155/179
Etten | Michelet | Pa en Moe zijn erg best, doch zij hebben weinig oog op de eigenlijke gemoedsstemming en de eigenlijke omstandigheden van u zowel als van mijzelve. | --- |
| 156/180
Etten | --- | Als ge ooit liefhebt, houd geen slag om de arm, of liever, ik zeg als ge zult liefhebben, zult ge aan geen slag om de arm denken. | --- |
| 157/181
Etten | Brochart, Jules Goupil, Boughton, Millais, Tissot | Indien zij nooit of nimmer mijn gevoelens van liefde beantwoordde, zo zou ik waarschijnlijk een oud vrijer worden. | --- |
| 158/183
Etten | --- | Als men zich liet zeggen ‘ge zijt een gek’ of ‘ge zijt iemand die familiebanden verbreekt’ of ‘ge zijt onkies’, dan zou ieder die een hart in ‘t lijf heeft daartegen protesteren met al zijn energie. | Een oude man die dorre rijzen op het vuur legt: F 868, JH 80 |
| 159/184
Etten | Michelet, Victor Hugo | Gij zult begrijpen wat ik u zeg, dat om te werken en artiest te worden men liefde nodig heeft. De leeuwerik kan niet zwijgen zolang hij stem heeft. | --- |
| 160/185
Etten | Michelet, L’amour, La femme, Beecher Stowe, Jane Eyre, Shirley, Currer Bell | Al val ik 99 keer om, de honderste keer zal ik opstaan! En wat praat men van ‘een middel van bestaan’ als had ik er geen. Welke artiest is er die niet getobd heeft en gescharreld en welke andere weg is er dan die van tobben en scharrelen om te geraken tot vaste grond onder de voeten! En sedert wanneer is er niets meer te verdienen voor iemand met een tekenaarsknuist! | --- |
| 161/187
Etten | Borinage, Michelet, Beecher Stowe, Mauve, Millet | ..... noch gij noch ik, vertrouw ik, zijn ervoor bestemd om radicaal de prooi te worden van de geldduivel. Maar zal hij in ‘t geheel geen vat op ons hebben? | --- |
| 162/189
Den Haag | Mauve, Tersteeg, Weissenbruch, Jules Bakhuizen, De Bock | Maar binnen betrekkelijk korte tijd, zegt Mauve, zal ik kleine aquarellen leren maken. | Stilleven met kool en klompen: F 1, JH 81; Stilleven met bierkruik en vruchten: F 1a, JH 82 |
| 163/190
Den Haag | Mauve | In alle geval, Theo, ik heb zo door Mauve enig licht gekregen met betrekking tot de mysteries van ‘t palet & het aquarelleren. ..... Mauve zegt dat het zonnetje voor mij opkomt, maar dat ‘t nog in een nevel zit. | Stilleven met kool en klompen: F 1, JH 81; Stilleven met bierkruik en vruchten: F 1a, JH 82; Scheveningse vrouw naaiend: F 869, JH 83; Scheveningse vrouw breiend: F 870, JH 84; Scheveningse vrouw: F 871, JH 85 |
| 164/191
Etten | Mauve, Michelet, Balzac, Eliot, Faust van Goethe, Chardin, Multatuli, Feyen-Perrin | Theo, wat is toon & kleur een groot ding.
Ik vond een vrouw, lang niet jong, lang niet mooi, met niets bijzonders als ge wilt. ..... Zij had veel zorg gehad, dat kon men zien en het leven was er overheen gegaan, ..... | --- |
| 165/192
Etten | George Read, Richardson, Obach | Gij moet weten, Theo, dat Mauve mij heeft gestuurd een schilderkist met verf, penselen, palet, tempermes, olie, terpentijn, enfin, met al het nodige. Zodat het er nu dus door is dat ik ook aan ‘t schilderen zal tijgen & en ik ben er maar blij om dat het daartoe gekomen is.
Want Theo, met dat schilderen begint mijn eigenlijke carrière, vindt ge ‘t ook niet goed ‘t maar zo te beschouwen? | Meisje met zwart kapje op de grond zittend: F 873, JH 79; Meisje knielend bij emmer: F 880, JH 76; Knielend meisje, aardappelen rapend: F 881, JH 77; Een meisje met een hark: F 884, JH 57; Staand boerenmeisje: F 896, JH 78 |
| 166/194
Den Haag | Mauve | Maar ‘t is me toch een rust dat ik zó ver gegaan ben dat ik niet meer terug kan en dat ofschoon de weg moeilijk te bewandelen is, mijn weg nu duidelijk genoeg zich aftekent. | --- |
(Vertaald door Inge Engelbarts)
Terug naar de pagina Alle brieven
Terug naar de homepage van de Van Gogh Galerij